واحد آموزش و ارتقاء سلامت همگانی
سوپروایزر آموزش سلامت :حدیث کوگانی نزاد
کارشناس آموزش به بیمار :رضوان سلکی
سیاست های کلی آموزش به بیمار
مقدمه
مرکز آموزشی درمانی شهید رحیمی خرم آباد به منظور ارتقاء سطح کیفی خدمات و افزایش آگاهی بیماران مربوط با بیماری خود، نحوه درمان، عوامل تشدید کننده بیماری، تغذیه و اقدامات خودمراقبتی در راستای اجرای استانداردهای اعتباربخشی اقدام به ارائه آموزش های لازم در حیطه ی سلامت جسم، روان، بهداشت و خودمراقبتی نموده است. بدین ترتیب سیاست های کلی آموزش به بیمار، همراه و جامعه که بر اساس سیاست های کلی بیمارستان و سنجه های اعتباربخشی استخراج شده است ابلاغ می شود.
اهداف
• افزایش رضایتمندی
• کاهش اضطراب
• کاهش دوره بستری
• کاهش موارد مراجعات مکرر
• کاهش هزینه های درمان
• بهبود کیفیت زندگی بیمار
• کاهش بروز عوارض
• افزایش توانمندی در برنامه خودمراقبتی
• افزایش کیفیت خدمات بالینی
هدف نهایی: کمک به بیمار به منظور یادگیری برنامه مراقبت از خود و پذیرش مسئولیت در زمینه سلامت خود
سیاست های کلی آموزش به بیمار و همراه و ارتقاء سلامت جامعه
1- مدیریت هدفمندآموزش ها برای بیماران و همراهان در راستای ارائه خدمات پرستاری
2- تامین نیازهای آموزشی بیماران به منظور ارتقا کیفیت خدمات و تسریع در روند بهبودی و خود مراقبتی
3- مشارکت در پیشگیری و ارتقاء سلامت در حیطه جامعه
1-مدیریت هدفمندآموزش ها برای بیماران و همراهان در راستای ارائه خدمات پرستاری
• نیاز سنجی آموزشی سالانه بیماران و همراهان در کلیه بخش ها با توجه به نوع فعالیت تخصصی و سطوح دانش گیرندگان خدمت و مراقبت های پرستاری، شناسایی شده و اولویت بندی شود.
• تشکیل کارگروه بیمارستانی هر سه ماه یکبار و درون بخشی هر ماه یکبار
• برنامه ریزی در جهت تهیه محتواهای آموزشی معتبر و استاندارد متناسب با نیازسنجی انجام شده و اولویت های خاص
• نظارت بر اجرای برنامه های آموزشی بیماران در بخش
• ارزیابی اثربخشی آموزش های ارائه شده به بیماران )هر ماه( با استفاده از روش های استاندارد
• ارائه گزارش نتایج سنجش اثربخشی آموزش های ارائه شده به کارگروه بیمارستانی و بخش های درگیر
• اجرای برنامه های اصلاحی تدوین شده و بررسی مجدد اثر بخشی اقدامات اصلاحی انجام شده
• پیش بینی منایع مالی و تسهیلات آموزشی مورد نیاز بخش و پیشنهاد آن به کارگروه بیمارستانی
• پایش و بازبینی مستمر برنامه های آموزش به بیمار در جهت ارتقای کیفیت خدمات آموزش به بیمار در بخش
• مشارکت در توانمند سازی آموزشی پرسنل در راستای پروتکل های آموزشی بیمار-ارتباط با بیمار با واحدهای آموزش پرستاری و کارکنان
• تامین اعتبار لازم جهت تهیه نیازهای آموزشی توسط مدیران ارشد سازمان
• تدوین دستورالعمل آموزش خودمراقبتی به بیماران در بخش های بالینی
• تدوین دستورالعمل خط مشی و روش مشارکت در پیشگیری و ارتقاء سلامت در حیطه جامعه
• باید مسئول آموزش همگانی بیماران در خصوص آموزش های سرطان، دیابت، خودمراقبتی و پرفشاری خون و هفته های سلامت برنامه های مصوب کارگروه را اجرا نماید.
• باید واحد مراقبت در منزل در بیمارستان مشخص و مسئول مراقبت در منزل تعیین شود.
• طبق راهنمای تعیین شده از طرف معاونت درمان دانشگاه در زمینه مراقبت در منزل باید فعالیت لازم را داشته باشد.
دامنه کاربرد: ریاست یا مدیر بیمارستان، مدیر دفتر پرستاری، معاونت درمان، معاونت آموزشی، سوپروایزر آموزشی )آموزش به بیمار( ،واحد روابط عمومی، سمعی بصری، کلیه سرپرستاران و رابطین آموزش به بیمار
2-تامین نیازهای آموزشی بیماران به منظور ارتقاء کیفیت خدمات و تسریع در روند بهبودی و خودمراقبتی
• باید رابطین فعال جهت آموزش به بیمار در کلیه واحدها تعیین شود.
• نیازسنجی آموزشی سالانه بیماران و همراهان در کلیه بخش ها با توجه به نوع فعالیت تخصصی و سطوح دانش گیرندگان خدمت و مراقبت های پرستاری، شناسایی شده و با نظر کارگروه آموزشی بیمار متناسب با اولویت های مراقبتی باید تهیه شود.
• نیازهای شناسایی شده بیماران به کارگروه بیمارستانی اعلام و پیگیری شود.
• باید پرسنل پرستاری بر مبنای دستورالعمل آموزش خودمراقبتی نیازهای آموزشی بیمار را مشخص کرده و بر اساس نیازهای شناسایی شده، آموزش بدهند.
• باید در بدو پذیرش و حین بستری بیمار، حداقل موارد آموزش خودمراقبتی توسط پرستاران به صورت چهره به چهره به بیمار یا همراه وی آموزش داده شده و در گزارش پرستاری ثبت شود.
• باید از روش ها و رسانه های آموزشی مناسب برای آموزش موثرتر بیماران استفاده شود. )چهره به چهره، پمفلت، جزوات آموزشی ،فیلم ،کلاس های آموزشی و.(...
• باید حداقل موارد آموزش حین ترخیص توسط پرستاران به صورت چهره به چهره به همراه بیمار آموزش داده شده و در دو برگه آموزش ترخیص ثبت شود و نسخه اصلی تحویل بیمار شود.
• باید ارزیابی اثربخشی آموزش بیماران به صورت فصلی انجام شده و نتیجه ارزیابی را سوپروایزر آموزش به بیمار به کارگروه آموزش بیمار گزارش داده و برنامه بهبود کیفیت مصوب کارگروه را در بخش ها اجرا و بر اجرای آن ها نظارت نماید.
• باید مسئولین واحدها نظارت مستمر و کارا بر ارائه آموزش به بیمار، ارزیابی و توانمندسازی پرسنل داشته باشند.
• باید مشارکت مکفی در برنامه های ارتقا سلامت جامعه و کارکنان داشته باشند.
دامنه کاربرد: کلیه کادر پرستاری
3-مشارکت در پیشگیری و ارتقاء سلامت در حیطه جامعه
• باید مسئول آموزش همگانی بیماران در خصوص آموزش های سرطان، دیابت، خودمراقبتی و پرفشاری خون و هفته های سلامت برنامه های مصوب کارگروه را اجرا نماید.
• تدوین دستورالعمل خط مشی و روش مشارکت در پیشگیری و ارتقاء سلامت در حیطه جامعه در حد امکانات و منابع
• مشارکت در برنامه های ارتقاء سلامت جامعه )بیماران، همراهان, عموم افراد جامعه و کارکنان( در روزهای مناسبتی سلامت مصوب کارگروه بیمارستانی آموزش به بیمار یا کارگروه زیرمجموعه آن نظیر کارگروه بانوان
• تامین بودجه و اعتبارات لازم از طریق مصوبات کارگروه زیرمجموعه آن نظیر کارگروه بانوان
دامنه کاربرد: ریاست یا مدیر بیمارستان، مدیر دفتر پرستاری، معاونت درمان، معاونت آموزشی، سوپروایزر آموزشی )آموزش به بیمار(، واحد روابط عمومی، سمعی بصری، واحد تغذیه، واحد رفاهی، خدمات نگهبانی، کارپردازی، کلیه سرپرستاران و رابطین آموزش به بیمار
شرح وظایف کارشناس آموزش به بیمار
• انجام نیازسنجی و تعیین اولویتهای آموزش به بیمار متناسب با هر گروه از بیمارانی که نیازمند آموزش خاص هستند.
• تدوین طرح درس و برنامهریزی بر اساس نیازسنجی آموزشی: آموزشهای مربوط به سیر بیماری، نکات تشخیصی درمانی، پیشگیری از بیماری، پیشگیری و کنترل عوارض، نحوه مراقبت از بیمار، روشهای خودمدیریتی و خودمراقبتی در سلامت و بیماری، بازگشت به فعالیتهای روزمره، سازگاری و تطابق با بیماری، نوتوانی و توانبخشی، مراقبتهای دارویی، حفظ ایمنی بیمار و محافظت از مخاطرات را در برنامه آموزشی مدون طراحی و تدوین نمایند.
• تهیه مطالب و رسانه آموزشی و کمک آموزشی شامل کتاب، جزوات، پمفلت و پوسترهای بهداشتی، فایلهای صوتی تصویری و نظایر آن
• شناسایی و معرفی منابع و امکانات موجود و جدید و مدرن و تجهیزات و تسهیلات آموزشی به روز
• برگزاری انواع جلسات آموزش انفرادی و گروهی از جمله چهره به چهره، جلسات مشاوره و پیگیری بیماران، بحث و آموزشهای گروهی، کنفرانس
• تدوین برنامه عملیاتی واحد به صورت سالیانه
• تهیه و تنظیم برنامههای اجرایی به صورت ماهیانه
• تهیه ابزار مناسب جهت ارزیابی عملکرد و فعالیتهای آموزش سلامت
• حضور فعال در کمیتههای آموزش به بیمار به عنوان دبیر کمیته
- گزارش پیشرفت برنامه به مقام مافوق
- ارائه پیشنهاد بودجه به مدیریت پرستاری
- تهیه و گزارش عملکرد مطابق با برنامه
- شرکت در برنامههای مرتبط با آموزش به بیمار هماهنگی مدیرپرستاری
- همکاری و هماهنگی با سوپروایزر بالینی، کنترل عفونت و آموزشی در امر آموزش